Zo maak je de moestuin winterklaar
Het moestuinseizoen van dit jaar loopt weer bijna op zijn einde. Dat vind ik altijd heel erg jammer, want nu wordt het eigenlijk alleen maar kouder, valt er meer regen en worden de dagen korter. Het wordt tijd om af te gaan bouwen en hier en daar de moestuin op te ruimen en winterklaar te maken.
undefined
Dode en dorre planten
Eigenlijk zijn de planten waar de vruchten aan hangen aan het einde van hun leven. Deze planten zullen hierna geen oogst meer geven, dus ik zou ze dan ook meteen verwijderen. Als je ze laat staan, nemen ze onnodig voeding weg en dat is alleen maar zonde. Zorg dat de hele plant uit de grond is, inclusief de wortel. Heftig spitten zou ik niet doen, maar met een handschoffel even de bodem weer vlak maken is een goed idee. Gooi de gezonde planten op de composthoop en laat de grond daarna lekker met rust.
Gevallen bladeren opruimen of niet?
Veel mensen denken dat de blaadjes die in de herfst van de bomen vallen meteen opgeruimd moeten worden, maar dat hoeft helemaal niet. Wist je dat je de blaadjes heel goed kunt gebruiken om de bodem mee af te dekken? Zo creëer je namelijk veel plekken waar beestjes kunnen overwinteren. Denk bijvoorbeeld aan egels, maar ook bodembeestjes. Laat het blad dat van de bomen valt gewoon liggen en ruim dit pas weer in het voorjaar op. De bladeren kun je dan in het voorjaar in de compostbak kwijt.
Compostbak: een musthave in de moestuin
Heb je nog geen compostbak in de tuin? Schaf er dan eentje aan of bouw er eentje zelf. Ik heb er zelf twee staan, zodat de compost dan zeker een jaar de tijd heeft om volledig te verteren. Het heeft namelijk wel wat tijd nodig totdat je het over je tuintje kunt verspreiden. Eigen compost is echt supervoedzaam voor veel vruchtgroenten in de moestuin. Courgettes bijvoorbeeld, want deze groentesoort groeit zelfs het liefst bovenop de composthoop.
Wat gooi je in de compostbak?
Wist je dat je niet zomaar alles in de compostbak kunt gooien? Er is veel afval dat heel traag verteert of zelfs helemaal niet verteert. Denk bijvoorbeeld aan glas, blik, vissengraat, vleesbotjes en steen. Eigenlijk is het heel logisch als je ze zo in een rijtje ziet staan.
Onder het afval dat supertraag verteert, valt onder andere buxussnoeisel, pitten van bijvoorbeeld perziken en nectarines, hulsels van gekraakte walnoten en schillen van pistachenootjes. Deze schillen vond ik afgelopen seizoen door de hele tuin, waar ik wel om moest lachen. De harde schilletjes van de walnoten en pistachenootjes helpen trouwens wel om slakken op een afstand te houden. Spaar deze dus gewoon in een apart bakje.
Bodemvervuilers
Ook is er afval dat de bodem van jouw tuin ziek kan maken of kan vervuilen. Denk dan bijvoorbeeld aan onkruid, zieke planten en grove aardappelschillen. Onkruidplanten kunnen zichzelf uitzaaien in de compostbak, waardoor je, als je de verteerde compost verspreidt, de tuin eigenlijk bezaait met onkruidzaden. De aardappelschillen kunnen gaan uitlopen in de donkere compostbak, waardoor ziektes kunnen ontstaan.
Een van de meest beruchte ziektes in moestuinland is Phytophthora en wordt ook wel aardappel- of tomatenziekte genoemd. Deze ziekte kan gewoon overwinteren in de compostbak en het seizoen erna jouw hele moestuin vervuilen als je compost hebt verspreid over de moestuin.
Compost verspreiden
Heb je al wel een compostbak staan en is er al voldoende verteerd, dan kun je dit verspreiden over de moestuin en bedekken met de afgevallen bladeren. Doordat je dit aan het einde van het jaar doet, heeft de compost lang de tijd om in te kunnen werken in de grond. Door het ‘dekentje’ blijven de beestjes in de grond langer aan het werk, waardoor de grond er alleen maar voedzamer en luchtiger van wordt. Zo hoef je aan het begin van het jaar minder te doen. Laat de natuur maar lekker zijn werk doen, vind je niet?!
Het is ook heel handig en veel minder werk als je al weet waar je het volgende moestuinseizoen de courgette of de pompoenen wilt laten groeien, want dan kun je op deze plek de oude, niet zieke, plantenresten al op een hoop leggen. Dit zal gaan verteren en zorgt voor extra voeding in de grond voor het seizoen erop.
Gereedschap schoonmaken
Voordat de herfst/winter begint, maak ik altijd mijn gereedschap en het schuurtje waar ik alles in opberg schoon. In het voorjaar, als het ineens weer warm wordt, heb je daar alleen maar profijt van. Je kunt alles veel makkelijker vinden en daarnaast zal niet ineens je megadure spade of riek geroest zijn, want in de herfst kan het natuurlijk flink nat zijn. Alles schoon- en droogmaken is een kleine moeite, waardoor je veel langer plezier hebt van je tuinspullen.
Terugkijken op het afgelopen moestuinseizoen
Ik ga er altijd even voor zitten om mijn afgelopen seizoen te evalueren. Je kunt namelijk heel veel leren van de fouten die je maakt. Dit gebeurt bij mij ook nog steeds ieder jaar en dat is ook helemaal niet erg.
Wat ik altijd doe, is het terugkijken van mijn foto’s met daarnaast mijn moestuinplan. Ik merk namelijk dat ik me niet altijd aan het moestuinplan houd dat ik aan het begin van het jaar gemaakt heb. Waar komt dat dan door? Dit kan verschillende redenen hebben. Je komt er bijvoorbeeld achter dat de zon op bepaalde plekken veel minder schijnt dan je had verwacht. Of misschien zijn de binnen opgekweekte plantjes met het buiten uitplanten verpieterd, omdat je ze niet hebt afgehard. Bij afharden zet je de plantjes eerst een paar dagen overdag buiten om ze te laten wennen aan de buitentemperatuur, voordat je ze ineens buiten uitplant. Ook kan het zijn dat de slakken veel van je zaailingen hebben kaalgegeten, waardoor je ineens niks meer in de tuin hebt staan.
De hele zomer oogsten
Het komt regelmatig voor dat je in één keer heel veel zaait en je dus ook in één keer alles kunt oogsten, maar dit probleem is gemakkelijk te voorkomen. Je hebt dan ineens een leeg stuk moestuin over. Zonde is dat, want wat doe je er dan mee? Als je hierover nog niet na hebt gedacht, dan moet je ineens heel snel schakelen, waardoor het vaak al te laat is.
Een groente die je in de zomer op kale plekken kunt zaaien, moet vaak eerst binnen voorgezaaid worden. Dit is nodig om zo wat voorsprong te creëren qua groei, zodat er van deze groenten nog wel geoogst kan worden. Daarnaast is het ook niet slim om alles in één keer te zaaien, omdat je dan veel van hetzelfde moet eten en dat lukt vaak niet binnen de houdbaarheidsdatum van de groentesoort. Verspreid je oogst door ook in het voorjaar wat vaker kleine beetjes te zaaien.
Je komt enkel achter deze oplossingen als je terugkijkt op het afgelopen moestuinseizoen. Hier leer je echt het meeste van.
Floors Moestuin
Floor heeft een passie voor moestuinieren. Twee keer per maand neemt ze je mee haar moestuin in, waar ze groente en fruit kweekt. Ze deelt handige tips en laat je zien hoe makkelijk het is om in je eigen achtertuin een moestuin te starten. Wat is er fijner dan supervers koken met eigen groenten uit de tuin? Je kunt haar ook volgen op haar eigen blog Floors Moestuin voor nog veel meer inspiratie, recepten, tips en leuke verhalen.
Bron: tekst en fotografie Floor Korte.