Tegelwijsheid: een badkamer met tegels is praktisch én prachtig

Leestijd 16 minuten • 8 mei 2022, 12:00

Als het gaat om het inrichten van je badkamer kan iets kleins als een tegel al een grote impact hebben. In de eerste plaats hebben tegels een praktische functie: ze beschermen de wanden tegen opspattend water, zeep en tandpastaspetters. En met tegels kun je jouw persoonlijk woonsmaak tot uitdrukking laten komen. Ga jij voor een uitgesproken kleur, een verrassend patroon of een ongebruikelijke vorm? Of houd je het neutraal en tijdloos? Waar begin je als de mogelijkheden eindeloos zijn? Wij geven je een kijkje in de wereld van badkamertegels en helpen je op weg met tips, voorbeelden en ál onze tegelwijsheden.

Lees verder onder de advertentie

Waarom tegels in de badkamer?

Van een korte douche tot een uitgebreid spasessie. Behoor jij tot het 'kort afspoelen'-soort of ben je een echte wellness liefhebber die het liefst van elk badkamerbezoek een spa-moment maakt? Wat je badkamerritueel ook is, voor iedereen is de badkamer de plek in huis is waar je dag begint en eindigt. Je wilt deze ruimte dan ook helemaal naar wens inrichten en tegels spelen daarbij een glansrijke hoofdrol. Ze zijn één van de meest praktische opties voor de badkamer: tegels zijn hitte- en waterbestendig en gemakkelijk schoon te maken.

Welke tegels zijn geschikt voor badkamers?

Badkamertegels variëren in kleur, patroon en afwerking, evenals in maat, vorm en materiaal. Sommige tegels zijn op ambachtelijke wijze gemaakt, andere komen zo van de lopende band (maar zijn zeker niet minder mooi). Wandtegels zijn doorgaans dunner en minder slijtvast dan vloertegels. Dat is logisch: wandtegels worden immers veel minder intensief gebruikt. Je kunt vloertegels daarom prima als wandtegel gebruiken, maar andersom, wandtegels op de vloer, is geen goed idee.

Lees verder onder de advertentie

Van welk materiaal worden badkamertegels gemaakt?

Tegels zijn vaak gemaakt van keramiek. Keramisch is een verzamelnaam voor alle soorten tegels die in een oven zijn gebakken, zoals terracotta tegels.
Plavuizen zijn tegels van gebakken klei zonder de glazuurlaag. We herkennen ze aan de roodbruine, zandkleurige of grijsblauwe kleur en zien ze veel in boerderijen.
Er zijn ook badkamertegels in materialen als composiet en steen. Steensoorten die veel worden gebruikt voor tegels zijn marmer, graniet of leisteen. Deze tegels zijn niet gebakken tijdens het productieproces, maar afkomstig van blokken natuursteen uit steengroeven.
Wie van stoer en no-nonsense houdt, kiest voor beton. Voor hen is er de keramische tegel met betonlook. Beton is van zichzelf namelijk niet geschikt voor het vochtige klimaat van de badkamer totdat het is bewerkt met een coating.
Ken je die tegels met Portugese motieven en Marokkaanse zelliges? Die behoren tot de groep van cementtegels: een verzamelnaam voor patroontegels met een onderlaag van cement.
Grestegels (ook wel porcellanato genoemd) ten slotte, worden gemaakt van klei en zijn bestand tegen hoge temperaturen. De tegels zijn heel sterk en krasbestendig.

Waar moet je op letten bij badkamertegels?

Er is een onderscheid tussen wand- en vloertegels. Vloertegels moeten slipweerstand hebben. De tegelvloer kan anders snel glad worden. De R-waarde geeft de mate van stroefheid aan. In openbare ruimte zijn R-waardes van 11, 12 en 13 gebruikelijk. Thuis is een waarde van 9 voldoende.
Wil je weten hoeveel tegels je nodig hebt? Houd rekening met snijverlies. Bereken eerst de oppervlakte (lengte vermenigvuldigen met breedte) en tel daar 10% bij op. Ga je een complexer patroon leggen, dan doe je er goed aan 15% meer tegels te bestellen.
Toch tegels tekort? Meestal kun je bijbestellen. Daarbij schuilt het risico dat de tegels een kleurverschil hebben of anders geslepen zijn.
Het is meestal mogelijk om nieuwe tegels over oude tegels heen te leggen, mits de ondergrond goed vast ligt. De vloer komt dan wat hoger te liggen dus kan het zijn dat deuren moeten worden ingekort.
De afkortingen RTT, RETT en REC geven aan dat de tegel gerectificeerd is, wat betekent dat de tegel na het bakproces is geslepen. Gerectificeerde tegels uit één productie worden op exact dezelfde manier geslepen en hebben dus precies dezelfde maat.
Niet-gerectificeerde tegels zijn niet geslepen na het bakproces en wijken dus wat meer van elkaar af. Dat geeft ze een meer ambachtelijk en klassiek uiterlijk.
Aan de PEI-waarde kun je aflezen wat de slijtvastheid is van de tegel. Hierbij is P1 geschikt voor uitsluitend licht gebruik en P5 voor zeer intensief gebruik. Voor badkamervloeren raden we een P2 waarde aan.

Lees verder onder de advertentie

Voor- en nadelen van tegels in de badkamer

Tegels zijn:

bestand tegen vocht, stoom en warmte
niet poreus dus er trekt geen vuil in
makkelijk schoon te maken
antislip
duurzaam
onderhoudsvriendelijk
in tal van opties

Maar tegels zijn ook:

Lees verder onder de advertentie

hard
koud aan de blote voeten
steriel
bewerkelijk om te leggen
soms te zwaar voor bepaalde ondervloeren

Effect van legverbanden op kleine en grote badkamers

De manier waarop tegels worden gelegd noem je een legverband. Daarin zijn veel verschillende mogelijkheden en elk legverband heeft een eigen uitstraling:

Lees verder onder de advertentie

Het meest traditionele legverband is het halfsteensverband. Hierbij verspringt er steeds een halve tegel. Dit is een eenvoudig te leggen verband. De baksteenverbinding is geschikt voor tegels van maximaal 30 x 60 centimeter. Voor een ruimtelijker effect kies je beter voor een zogenoemd gewapend verband. Hierbij verspringt de tegel niet op de helft van de andere tegel maar op één derde. Het is een modernere uitvoering van het halfsteensverband. Een derde optie is het kwartsteenverband waarbij de tegel steeds op een kwart van de tegel erboven verspringt. Dit maakt visueel nog weidser en rekt een wand optisch een beetje uit.
Wanneer de richting van de tegel bij halfsteensverband omhoog wijst of in de lengte van de ruimte, creëert dat de illusie van respectievelijk hoogte of lengte.
Bij een lineair legverband, ook wel kruisverband genoemd, liggen de tegels recht op elkaar. Dit is een moderne manier van tegels leggen. Het heeft een nogal blokkerig effect en doet niet veel voor een kleine badkamer.
Bij een diagonaal verband liggen de tegels in hoek van 45 graden. Hierbij wijzen de tegels als het ware een kant op, wat de badkamer ruimer doet ogen. Diagonaal gelegde vloertegels laten een smalle ruimte breder lijken. Voeg voor extra ruimtelijk effect een rand van rechthoekige tegels toe in een contrastkleur.
Het visgraatmotief is een ware klassieker die vanwege vanzelfsprekende redenen al vele decennia vloeren sierlijk bekleed. Afhankelijk van de gewenste kijkrichting plaats je het visgraat horizontaal of verticaal. De richting van het visgraat trekt je oog naar het langste gedeelte van de ruimte en kan zo een kleine badkamer groter doen ogen. Een meer grafisch statement bereik je met een blok visgraat.
Vergelijkbaar met het visgraatpatroon is de Hongaarse punt of chevron. Hierbij worden de tegels in een hoek van 45 of 60 graden geplaatst waarbij er een rechte naad verschijnt tussen de tegels. Ook deze methode wekt de illusie van lengte, hoewel het ook druk kan staan vanwege de vele voegen in verschillende richtingen.

LEES OOK
Dit is het effect van legpatronen bij tegels

Lees verder onder de advertentie

Effect van grote, kleine en andersoortige badkamertegels

Tegels bepalen voor een groot deel het eindresultaat van de badkamer en de maat van de tegel kan het gevoel van een ruimte enorm beïnvloeden. Het kan kleine kamers groter laten lijken en grote kamers definiëren. Maar wat voor effect heeft een grotere tegel en wat bereik je met een kleine tegel?

Tegels van 100 x 100 of 60 x 120 centimeter zijn geen uitzondering in de badkamer. Grote tegels stralen rust en luxe uit en zijn bij uitstek geschikt om kleine kamers uit te rekken. Daarbij valt er met een grote tegel minder te voegen en dat is zowel makkelijker in onderhoud, als rustiger aan de ogen. Hoe minder het oppervlak wordt doorbroken, des te meer een ruimte één geheel uitstraalt – en dus ruimtelijker oogt.

Veel kleine tegeltjes (en dus veel zichtbare voegen) staan weliswaar frivool, ze kunnen ook druk staan – zeker in een kleinere ruimte. Je doet er bij een kleine tegel daarom goed aan de inrichting verder sober en strak te houden. Daar staat tegenover dat je een retro look of wellness sfeer heel goed bereikt met een kleinere tegel.

Lees verder onder de advertentie

Over kleine tegels gesproken; mozaïek is prachtig als omlijsting van wanden. Kies rustige tegels voor het grootste deel van de badkamer en een meer grafische of bedrukte tegel als kader rondom een specifieke hoek of knap meubelstuk.

Zorg er in ieder geval voor dat de wandtegel nooit groter is dan de vloertegel. Wanneer wandtegels groter zijn dan vloertegels raakt de balans van de kamer verstoort.

Lees verder onder de advertentie

Combineren van tegels

Mixen en matchen maar! Door het combineren van een rustige, wat grotere tegel op de vloer en een kleiner formaat bedrukte tegel tegen de wand, of een deel van de wand, suggereer je meer ruimte én creëer je diepte. Een combinatie van grote en kleine tegels geeft een heel speelse uitstraling.

Verschillende tegels en legverbanden zijn verfrissend en breken het geheel op. Zoals een visgraat motief op de grond en simpele witjes in kruisverband op de wand. Of een royale tegel op de vloer met een gestucte wand en een douchecabine van onder tot boven gesierd met mozaïek.

Als je liefhebber bent van de warmte en gezelligheid van hout dan is een houtlook planktegel het voor jou. De langwerpige planktegels voegen diepte toe aan de badkamer. Er zijn verschillende stijlen, texturen en kleuren op de markt. Zo is er ook een visgraat- of baksteenpatroon om je badkamervloer een moderne twist mee te geven.

Lees verder onder de advertentie

En wat dacht je van een hexagon achter het bad? De hexagontegel is een zeshoekige tegel en tovert een kenmerkende kartellijn op de muur. Een wat minder alledaagse keuze die desalniettemin heel gaaf staat in de badkamer. Het geeft een uitgesproken, speelse uitstraling.

Door de wand achter de wastafel of de douchecabine een andere tegel te geven voeg je definitie toe en trek je aandacht daar naartoe. Dit breekt de badkamer op in delen en voorkomt te allen tijde dat het steriel aanvoelt. Je kunt deze verschillende vormen inzetten om traditionele vierkante tegels te compenseren of om accent te leggen op een wand of meubelstuk.

Ook door te spelen met mat en glans, glad en grof en kleuren kun je tot een uniek resultaat komen dat helemaal jouw persoonlijke smaak weerspiegelt. Houd je niet in, met tegels kun je ongegeneerd uitpakken.

Lees verder onder de advertentie

LEES OOK
Zo combineer je verschillende badkamertegels

Trendy of tijdloos?

Om er zeker van te zijn dat je niet snel raakt uitgekeken op jouw badkamer, kies je voor neutraal gekleurd sanitaire en tegels. Kleuren zijn erg trendgevoelig, maar wit, grijs, zwart en natuurlijke kleuren zijn van alle tijden. Laat de decoratie, handdoeken en andere accessoires de blikvangers zijn. Deze kun je altijd vervangen voor een moderne upgrade. Natuurlijk ogende tegels van houtlook en natuursteenlook zijn beeldschoon en raken nooit uit de mode.

Durf je het wel aan een statement te maken met een uitgesproken tegel in de badkamer? Helemaal van nu zijn de Hexagon tegels, terrazzo, reliëftegels, retro motieven, visgraat vloeren (van houtlook tegelplanken) en patroontegels gecombineerd met beton cire gestucte wanden. De populaire metro tegels zien we de laatste jaren veel terug en ondertussen winnen ook vrolijk bedrukte tegels aan terrein, zoals de Marokkaanse zelliges en Portugese cementtegels.

Tegelkleuren en de effecten van kleuren

Niks is te gek voor een vrolijk begin van de dag. Beplak je privé spa daarom lekker met tegels in jouw favoriete kleuren. Waarom niet roze? Of beige, groen of – lekker excentriek – in het zwart. Er is werkelijk geen limiet aan kleuren. Keuzestress? Snappen we. Daarom de opvallendste effecten van kleuren in de badkamer op een rijtje:

Als je lef hebt voeg je wat zwart toe aan het interieur van jouw badkamer. Combineer het met hier en daar wat wit voor balans. Zwarte tegels geven contrast, diepte en zullen de andere elementen in de badkamer echt eruit laten springen.
Donkere kleuren kunnen een al kleine badkamer nog kleiner doen lijken. Daarbij komt dat donkere tinten daglicht kunnen vervormen, wat het lastig maakt als je bijvoorbeeld je make-up wilt aanbrengen in de badkamer. Heldere, lichte kleuren daarentegen vergroten een ruimte, zijn tijdloos, strak en passen bij bijna alle tegels.
Blauw en met name blauwgrijs in de badkamer is fris, modern en hult jouw kleine wellness in een sfeer van sereniteit.
Olijfgroen wordt volgens psychologen geassocieerd met vuil. Willen we dat nou niet net vermijden als we de badkamer binnenlopen om ons op te frissen?
Doe ons maar een vleugje hotel chique met deze gouden tegels. Om te smullen!
Neutrale kleuren zijn goed te combineren met andere stijlen. Bovendien zullen subtiele kleuren zoals beige er nooit gedateerd uitzien. Het staat chique en zacht.

LEES OOK
Zo pas je kleur toe in de badkamer

Voegen

Ton-sur-ton of contract? Ook wanneer het aankomt op voegen is de keuze reuze. Er zijn verschillende kleuren voegsel verkrijgbaar, variërend van wit tot lichtgrijs, bruin en zwart. Denk eens aan nuances als jasmijn, crème, bruin of taupe. Soms kan een afgeleide tint veel zachter of juist frisser staan.

De grootte van de voeg bepaal je met voegkruisjes, dat zijn kleine afstandhouders van 1, 2 of 3 millimeter. Ben je uitgekeken op de kleur voeg of zijn de voegen door de jaren heen wat groezelig geworden? Met voegenstiften krijg je ze weer als nieuw. Je zult verstelt staan hoeveel een voeg kan doen voor het totaalplaatje.

Tegels tot aan het plafond, ja of nee?

In een van vloer tot plafond betegelde badkamer krijgt schimmel geen schijn van kans. Plus het maakt de badkamer optisch groter en geeft een moderne uitstraling. Niet voor niets zien we dit rigoureuze tegelwerk veel terug in hotelsuites. Maar niet voor elke badkamer is het de ultieme oplossing. Wanneer het plafond erg hoog is, wordt het erg kostbaar en je kunt je afvragen of het zinvol is; zou het water echt zo hoog reiken? Wel is het raadzaam om kale muren te bewerken met een vochtwerende lak. Van de grond tot het plafond tegelen kán een ruimte claustrofobisch doen aanvoelen. Is jouw badkamer niet al te groot? Betegel dan een klein deel van de muur en varieer volop met vorm, print en kleur.

Badkamertegels schoonmaken

De tegels in de badkamer onderhoud je met een sopje van water en schoonmaakazijn. Vuile voegen en kitranden ga je te lijf met een oude (elektrische) tandenborstel, water en baking soda. Kalkaanslag? Houd de groene zeep en schoonmaakazijn maar in de aanslag. Hier lees je er alles over.

Zelf tegelen, moeilijk of niet?

Zelf tegelen kan prima. Verschillende aspecten beïnvloeden de moeilijkheid. Wat voor tegel heb je? Is-ie zwaar en groot? Of juist klein en in grote getale? Kun je de tegel snijden of moet er een zaag aan te pas komen? Handgebakken tegels kunnen meestal niet goed gesneden worden vanwege de structuur.

Het meeste werk zit 'm dikwijls in het werken rondom stopcontacten, in hoekjes en om andere blokkades. Hier de stappen op een rijtje voor als je voor het eerst gaat tegelen:

Je kunt over oude tegels heen tegelen. Dit scheelt een hoop bikken en puin. Zorg er te allen tijde voor dat de tegelondergrond gelijkmatig is en verwijder loszittende tegels eerst.
Werk met een stofvrije ondergrond en zet deze in de primer zodat de tegels goed hechten. Er zijn primers voor diverse ondergronden.
De hoeken en de douche moet je vooraf waterdicht maken met kimpasta en kimbanden.
In de meeste gevallen is het aan te raden eerst de wanden te betegelen en daarna de vloer. Tenzij je de voeg van de vloertegel wilt doortrekken op de wand.
Bepaal dan hoe de tegels komen te liggen en waar de snijstukken zitten.
Teken nu rondom een lijn waterpas op de muur zodat je zeker weet dat het tegelwerk recht wordt.
Tijd voor de eerste rij tegels. Smeer tegellijm op de wand en plak de tegel op de muur. Gebruik voegkruisjes als afstandhouders tussen de tegels, je kunt kiezen voor voegen van 1, 2 of 3 millimeter. Laat de tegellijm een aantal uur uitharden.
Smeer het voegsel met een spaan tussen de voegen. Laat dit intrekken. Wanneer er zich een witte waas aftekent op de tegels is het tijd om voorzichtig af te sponsen met een zachte, vochtige spons. Zo verdeel je het voegsel goed en gelijkmatig. De voeg zorgt ervoor dat er geen vocht achter de tegel terecht kan komen.
Alle hoeken in de tegelwand, zoals ook bij de vloer, het plafond en waar de tegel eindigt (voor de douchecabine of om een raamkozijn of deurpost) kit je af met siliconenkit.
Tot slot neem je de wand af met een doek met water. Blijft er een witte waas zichtbaar? Dit is een cementsluier en kan je verwijderen met speciaal daarvoor bestemde reiniger.

Boren in tegels

Kun je gerust doen. Er zijn een aantal trucjes die het je gemakkelijker kunnen maken.

Om barsten te voorkomen gebruik je een speciaal tegelboortje. Doordat de punt van deze boor hard is, beperk je de kans op schade aan de tegel.
Begin bij het boren in de tegel met een laag toerental op de boormachine. Wanneer je eenmaal door de bovenste laag heen bent, kun je het toerental opvoeren.
Houdt rekening met de ondergrond. Is de muur achter de tegel van beton? Gebruik dan een klopboor wanneer de tegel doorboord is.
Vergeet niet eerst af te tekenen waar je wilt boren. Dat doe je het best met behulp van een tegelzetterspotlood.
Je kunt nat en droog boren. Nat boren heeft de voordelen dat er geen stof vrijkomt en de boor nooit oververhit raakt. Als je nat wilt boren dan heb je een diamantboormachine waar een waterslang op kan worden aangesloten nodig.

Badkamertegels verven?

Je badkamer een andere look geven kan in een handomdraai met een likje tegelverf. Een ander kleurtje doet wonderen. Kijk naar verf die vochtbestendig is, zoals de Easycare lijn van Flexa. Zo heb je met weinig budget en minimale tijd een minimorfose in de badkamer gerealiseerd. Ga als volgt te werk:

Ontvet het oppervlak.
Schuur de tegels op met middel grof schuurpapier (korrel 80-120).
Maak alles stofvrij met een stoffer en vervolgens met een iets vochtige doek.
Tape af wat niet geschilderd gaat worden, zoals kozijnen, deurposten en het wastafelmeubel.
Breng een laag grondverf aan en laat dit 4 tot 6 uur drogen.
Schilder de tegels in de kleur naar wens.

Wat kosten badkamertegels?

Voor tegels geldt dat wandtegels gemiddeld goedkoper zijn dan vloertegels. Voor de vloer is grip en slijtvastheid van belang en voor tegels op de wand is dat niet van belang. De prijs van een standaard maat keramische vloertegel varieert van 15 tot 130 euro per vierkante meter. Bij natuurstenen tegels ligt die prijs aanzienlijk hoger; van 40 euro tot 300 euro per vierkante meter.

Volgens werkspot kost het laten leggen van tegels in de badkamer inclusief vloer (en bij een oppervlakte van 25 a 30 vierkante meter) tussen de 2.150 en 2.250 euro. Ga je zelf aan de slag dan bespaar je dus een heleboel geld. Houd wel rekening met bijkomende kosten voor lijm, voegsel en aanschaf of huur van gereedschap.