Ontdek het ambacht: design van David Derksen

Maker David Derksen (davidderksen.com)
Werkplaats Werkplaats van 25 m2 en studio van 40 m2 in voormalig burgerweeshuis in Rotterdam
Techniek Materiaal- en techniekonderzoek, hout- en metaalbewerken, werken met glas, porselein, verlichting
Favoriete gereedschap ‘Mijn draaibank. Die gebruik ik om prototypes te maken.’

Sfeervol stukje Rotterdam

Historische houten platbodems dobberen in het water van de gracht, langs de kades staan eeuwenoude herenhuizen en even verderop prijkt zelfs een molen. Hollandser wordt het niet. Rotterdamser ook niet, want we zijn in hartje 010. Het bewijs: in de verte torent de iconische naald van de Euromast hoog boven alles uit. Wie bij een Dutch designer een tochtige loods op een industrieterrein verwacht, heeft het bij David Derksen goed mis. Zijn atelier bevindt zich in een voormalig burgerweeshuis aan de Voorhaven, een stukje Rotterdam dat rechtstreeks uit de middeleeuwen lijkt gekatapulteerd. Niet vreemd, want de haven werd al in 1389 aangelegd en bleef gelukkig gespaard tijdens het bombardement. Tot zover de geschiedenis, terug naar het nu.

Spelen met materialen

David is meer een denker dan een doener. In het midden van de werkplaats staat een grote werktafel, er zijn stellingkasten vol materialen en een werkbank met allerlei gereedschappen. Zijn studio zit aan de voorkant, met zicht op de gracht en de Euromast. Aan de achterkant is een tweede ruimte. ‘Dit is mijn speelkamer: hier maak ik alle modellen en prototypen.’ Natuurwetenschappen en industriële materialen zijn Davids belangrijkste inspiratiebronnen.

Hoe materialen gemaakt worden en zich gedragen, het fascineert hem. Fraai voorbeeld zijn de Transience Mirrors die hij samen met Lex Pott ontwierp. De jonge designers versnelden het natuurlijke oxidatieproces van spiegelglas met hulp van zwavel, waardoor een prachtig kleurverloop ontstaat. ‘Dat was vlak na mijn afstuderen in 2009, met het Copper Cabinet. Dat is een ladekastje op hoge poten, helemaal gemaakt van koperfolie. Dat kun je vouwen als papier, en op die manier heb ik een kastje gemaakt. Achteraf bezien was het een soort meesterproef. Zo van: kijk eens wat ik kan. Geef mij een vel koper en ik maak er een kast van.’

Liever experimenteren

Uit het Copper Cabinet kwamen de Copper Lights voort, een serie lampen van gevouwen koper en messing. ‘Het ging me niet zozeer om de kleur van het koper, als wel dat het bijna papier is en als het ware leeft: het oxideert en verandert. Het raakvlak tussen exacte wetenschap en ontwerpen spreekt me aan. Ik ben eerst industrieel ontwerp aan de TU Delft gaan studeren, maar na het eerste jaar stapte ik over naar de Design Academy in Eindhoven.

Ik miste de maak- en experimenteerkant. Grofweg leer je in Delft probleemoplossend ontwerpen, bijvoorbeeld een zo efficiënt mogelijke bezorgfiets voor een pakketdienst. In Eindhoven werk je andersom: wat vind ík interessant, waar zal ik een project over beginnen? Vormgeving heeft vaak te maken met hoe iets geproduceerd wordt. Dat spanningsveld vind ik intrigerend, de logica die daarin schuilt.’

Lichtslinger van verenstaal

Zo werd David getriggerd door verenstaal, het staal waarvan veren worden gemaakt voor bijvoorbeeld auto’s, treinen, horloges en wasknijpers. ‘Je neemt een strook verenstaal, fixeert die op een aantal plekken en krijgt dan de mooiste curve ooit. Hoef je niets aan te doen, het staal doet dat.’ Het resultaat heet Sine Light. ‘Met minimale middelen een mooie vorm maken, daar krijg ik een kick van. De lamp heeft een logica en schoonheid die veel mooier is dan wanneer ik de vorm zou bedenken. Een sinusvorm zit in de natuur: in de zee, in geluid, in muziek… Dat natuurlijke aspect vind ik super interessant. Ik ben nu bezig met een buitenversie die je kunt ophangen als een lichtslinger.’

Op zoek naar cadeautjes

David pakt een porseleinen bord met een raster van lijnen. ‘Dit bord staat voor hoe ik denk. Het patroon is gemaakt met een pendel, gevuld met glazuur. Je geeft de slinger een zetje en de zwaartekracht doet het werk. Aan de decoratie is niets ontworpen. Het patroon laat zien hoe mooi die slingerbeweging is. Toeval speelt ook een rol. De ene keer duw je harder dan de andere, of begin je op een andere plek. Dat maakt het bord menselijk en uniek. Aan de andere kant: veel wiskundiger dan dit wordt het niet. Mijn werk ziet er vaak grafisch uit. In die zin is het best streng. Maar dat komt dus door de manier waarop het gemaakt wordt, die bepaalt de uitkomst. De pendel doet het werk, verder doe ik niets. De uitkomst is een cadeautje, en dáár ben ik steevast naar op zoek.’

Meetlint wordt lamp

Inspiratie kan ook komen uit een doodgewoon voorwerp als een rolmaat. ‘Ik had zo’n ding al duizend keer in handen gehad, tot ik besefte: eigenlijk is het best vet. Zo’n meetlint is buigzaam of juist stijf, door de bolling in het metaal. Als ik er nou eens licht in stop, dan heb je een lamp en wat kun je er dan verder mee? Ik probeer er nu een ledlamp van te maken. Je kunt die languit boven tafel hangen, dan heb je een minimalistische lamp. Maar als je de uiteinden naar elkaar buigt en vastmaakt met magneten heb je meteen een uplighter. Zo heb je talloze nieuwe mogelijkheden. Zo’n lint zit eigenlijk verdraaid goed in elkaar.’

Het gekke coronajaar heeft hem aan het denken gezet. ‘Ik wil meer in eigen beheer gaan doen. En focussen op verlichting, daarmee ben ik ooit begonnen. Samenwerkingen met merken verlopen vaak stroperig. Het kan jaren duren voor een ontwerp in de winkel ligt – áls dat al gebeurt, want soms wordt iets ineens gecanceld. Ik wil de teugels in eigen handen nemen. Als het goed is, ben ik nu tien jaar ouder én wijzer.’

3x typisch David

1. Natuurwetenschappen en industriële materialen zijn Davids belangrijkste inspiratiebronnen. Alles wat wordt uitgedokterd, krijgt gestalte in de werkplaats.
2. Af en toe maakt David vazen van thermoskannen. ‘Dat gaat in vlagen. Soms verkoop je niks, dan ineens dertig. De thermoskannen maken we open, dan halen we het glas eruit en maken het schoon. De kurken voet maken we op de draaibank en lijmen we erop. Heel simpel, maar wel een tof product.’
3. In wetenschap, materiaal en productietechniek komen al zijn fascinaties terug. David: ‘De lamp Dewar Light is voortgekomen uit het project met de thermosflessen. Het zilver is eruit gehaald, omdat het me gaat om het laboratoriumglas waarvan het is gemaakt.’

Ontdek het ambacht: van vilt tot origineel keramiek, van schilderskunst tot handgeknoopte wandkleden. Bekijk al onze reportages hier.

Bron: vtwonen 13-2020 | Fotografie Ernie Enkelaar | Tekst Bartjan Bouman