Zó zorg je voor de ideale luchtvochtigheid in huis

Wat is luchtvochtigheid?

Wanneer we het hebben over luchtvochtigheid, dan hebben we het eigenlijk over de relatieve luchtvochtigheid: de hoeveelheid waterdamp in de lucht ten opzichte van de hoeveelheid waterdamp die maximaal in de lucht kan zitten, uitgedrukt in procenten. De ideale luchtvochtigheid ligt tussen de 40 en 60%. De hoeveelheid vocht in huis is afhankelijk van het weer en de mate waarin je ventileert. Hoe kouder het is, hoe minder waterdamp er in de lucht zit. Ook de staat van je huis kan een oorzaak zijn van een te hoge of lage luchtvochtigheid: oudere huizen zijn vaak vochtig, terwijl nieuwbouwhuizen soms juist zo goed geïsoleerd zijn dat de lucht er veel te droog is.

Ook de hoeveelheid waterdamp die we zelf produceren weegt mee. Denk bijvoorbeeld aan douchen, koken, wassen en drogen. Een gemiddeld huishouden produceert 10 tot 15 liter vocht per dag.

Luchtvochtigheid meten

Je kunt de luchtvochtigheid in huis meten met een hygrometer. Voor het geld hoef je het niet te laten: een luchtvochtigheidsmeter kost meestal rond de 15 euro en je kunt er de vochtigheid heel nauwkeurig en makkelijk mee vaststellen. Ook op weerstations zit meestal een hygrometer. Met een blik zie je hoe het met jouw leefklimaat is gesteld. Zit de waarde tussen de 40 en 60 procent? Dan is er niets aan de hand. Maar zit je eronder of erboven, dan zul je aan de slag moeten om de vochtige of juist droge lucht in huis te verbeteren.

De oorzaken en gevolgen van lage luchtvochtigheid

Nu de dagen korter worden en de verwarming weer vaker aan gaat, kan de luchtvochtigheid in huis snel zakken tot onder de ideale waarde. Omdat het lichaam dan sneller vocht verliest, kun je last krijgen van kwaaltjes, zoals een slechte nachtrust, hoofdpijn en minder vitale huid, lippen en haar. Ook verspreiden (griep)virussen zich sneller. Extra belangrijk dus om juist in de wintermaanden de luchtvochtigheid te reguleren in de ruimtes waar je veel bent. Zorg er dus vooral voor dat de luchtvochtigheid in de woon-, kinder- en babykamer (vooral baby’s zijn erg gevoelig voor droge lucht!) goed op peil is.

Met deze eenvoudige tips kun je de lage luchtvochtigheid verbeteren

• Je kent ze waarschijnlijk nog van vroeger: radiatorbakjes. Dit is een makkelijke en veelgebruikte manier om de lage luchtvochtigheid aan te pakken. Dit zijn bakjes met water die je aan je verwarming kunt hangen. De warmte zorgt ervoor dat het water verdampt en de lucht vochtiger wordt. Heb je geen radiatorbakje in huis, dan voldoet een schaaltje met water, dat je op de radiator zet, ook.

• Kamerplanten brengen niet alleen sfeer in huis, maar sommige planten verhogen ook de luchtvochtigheid. Voor een huiskamer van 30 m2 heb je twee grote planten of acht kleine nodig. Planten die bekend staan om hun luchtzuiverende werking zijn: de Bananenplant (Musa), Gatenplant (Monstera Deliciosa), Graslelie (Chlorophytum comosum), Scindapsus (Epipremnum pinnatum), Calathea, Krulvaren (Nephrolepis exaltata), Lepelplant (Spathiphyllum), Goudpalm (Areca palm), Blauwvaren/Zinkvaren (Phlebodium blue star), Vioolbladplant (Ficus Lyrata) en de oersterke Sansevieria.
• Er zijn speciale luchtbevochtigers te koop. Deze apparaten meten de luchtvochtigheid en voegen automatisch vocht aan de lucht toe, tot de ideale luchtvochtigheid in huis bereikt is.

Hoge luchtvochtigheid

Een te hoge vochtigheidsgraad kan door verschillende factoren ontstaan. Zo kan de ligging van een huis voor hoge luchtvochtigheid zorgen: huizen in een bosgebied of grachtenpanden kunnen bijvoorbeeld extra vochtig zijn. Ook kan een hoge luchtvochtigheid te maken hebben met de mate van isolatie of je stookgedrag. Waarbij het in de winter dus sneller kan gebeuren dat de luchtvochtigheidsgraad te laag is, kan in de zomer de luchtvochtigheid juist te hoog zijn. Maar in de winter kunnen in moeilijkere te ventileren ruimtes ook vochtproblemen ontstaan. Zoals in de badkamer, kelder of de kamer waar de was wordt gedroogd. Dat kan schade inrichten in de vorm van schimmel, houtrot, loslatend behang en loslatend stucwerk. Mensen met luchtweg- en allergieklachten kunnen hierdoor extra benauwdheidsklachten ervaren.

Zó kun je de luchtvochtigheid verlagen

• Verminder het vocht in huis door de was buiten of in een droger te drogen. Zet ook tijdens het douchen een raam open, zodat het vocht snel wegkan en maak de douche meteen droog na gebruik. En doe tijdens het koken een deksel op de pan en zet de afzuigkap aan.
• Zorg ervoor dat er altijd aanvoer van frisse lucht in huis is door middel van ventilatieroosters en kiep- en klepramen. Wil je een raam openzetten voor wat extra frisse lucht? Doe dit dan langer dan een half uur, anders heeft het geen effect. Ook meerdere keren per dag luchten is heel effectief.
• Heb je mechanische ventilatie in huis? Zet deze nooit helemaal uit. Wanneer er wordt gedoucht, gekookt of geklust, of als er veel mensen in huis zijn, zet dan het ventilatiesysteem op de hoogste stand.
• Krijg je de vochtigheid in huis niet naar beneden met deze tips? Dan kun je een luchtontvochtiger aanschaffen. Dit is een apparaat waarmee je de luchtkwaliteit verbetert en die automatisch aanslaat zodra de luchtvochtigheid te hoog is.
• Je kunt ook kiezen voor een airconditioner of vochtvreter voor een goede luchtvochtigheidsgraad. Een airconditioner haalt vocht uit de lucht door de lucht te koelen. Een vochtvreter zet de lucht om in water. Dit water wordt opgevangen in een bakje.

Bron: Foto 1: styling Marianne Luning, fotografie Tjitske van Leeuwen | foto 2: JASNO