Beton maken? Zo krijg je een keihard eindresultaat

Beeld vtwonen 10-2017 | styling Danielle Verheul | fotografie Sjoerd Eickmans

Beton is een duurzame bouwstof die bestaat uit cement, zand, grind en water. Dit sterke bouwmateriaal wordt onder andere gebruikt als fundering van (tuin)huizen en schuren en voor het gieten van vloeren. Beton koop je meestal bij de bouwmarkt of online, maar je kunt het ook zelf maken. Een goede optie als je een klein beetje beton nodig hebt. Met dit stappenplan leer je zelf beton maken.

11 maart 2023, 22:22

Zelf beton maken: dit heb je nodig

Beton is een relatief goedkope bouwstof. Zelf beton maken is daarom vooral interessant als je maximaal 1 m3 beton nodig hebt. Bijvoorbeeld voor het voegen van een muur of voor het storten van een fundering in een kleine ruimte. Als je meer dan 1 m3 beton nodig hebt is het kopen van kant-en-klaar beton meestal even duur als beton zelf maken. Om zelf beton te maken heb je de juiste ingrediënten en materialen nodig. Dit zijn:

Cement
Zand. Kies voor speciaal betonzand. Dit koop je online of bij de bouwmarkt. Betonzand heeft een grove structuur en bevat geen verontreiniging in de vorm van schelpen, hout of ander materiaal. Ook rivierzand is dankzij de grove korrel geschikt voor het maken van beton. Gebruik geen zeezand. Door de hoge concentratie zout in dit zand wordt het beton minder stevig.
Grind. Voor beton maken gebruik je stevige grindsoorten, zoals boerengrind, moraine grind, maasgrid of wit grind. Boerengrind is het meest voordelig. Wit grind is vanwege de lichte kleur een populaire keuze voor zichtbare toepassingen van beton, zoals de betonvloer.
Optioneel: grindzand. Grindzand is een mengsel van grind en betonzand. Als je beton wilt maken met grindzand voeg je hier alleen cement en water aan toe. Je hebt dan geen zand en los grind nodig.
Schoon water
Speciekuip. Specie, ook wel mortel genoemd, is een verzamelnaam voor mengsels waarmee je metselt, voegt of iets vastzet. Beton in vloeibare vorm heet daarom ook wel betonspecie. Pas als de specie is uitgehard spreek je van beton. Een speciekuip is een soort grote emmer gemaakt van de zeer sterkte kunststof polyethyleen. Deze kuip is speciaal ontworpen om specie in te mengen.
Betonmixer of betonmolen. Een betonmixer lijkt eigenlijk op een hele grote handmixer die je kent uit de keuken. Hiermee meng je alle ingrediënten samen in een speciekuip tot een gladde specie. De betonmixer is, net als een handmixer, in te stellen op verschillende snelheden. Je kunt ook beton maken met een betonmolen: een machine die zelf alle ingrediënten voor beton tot specie mengt. Zowel een betonmixer als een betonmolen koop of huur je bij de bouwmarkt.

Bepaal de juiste verhoudingen

Beton maken is een zeer precieze klus. Als de verhoudingen niet kloppen of als het mengen niet op de juiste manier gaat wordt het beton minder stevig. Vergelijk het met het bakken van een souffle: als de verhoudingen niet kloppen of als je de souffle te vroeg of te laat uit de oven haalt zakt hij in.

Standaard beton maken

Een makkelijk ezelsbruggetje voor de verhouding van grondstoffen in beton is de 1-2-3 verhouding: 1 deel cement, 2 delen (beton)zand en 3 delen grind. Voeg hier een half deel water aan toe. Als je het berekent in kilogram zijn de verhoudingen dus 1 kilogram cement, 2 kilogram (beton)zand, 3 kilogram grind en 0,5 liter schoon leidingwater. Om 1 m3 beton te maken heb je nodig:

325 kilogram cement
660 kilogram (beton)zand
1300 kilogram grind
160 liter water

Beton voor een fundering maken

Als je beton gaat maken voor een fundering houd je iets andere verhoudingen aan, namelijk: 1 deel cement, 2,5 deel (beton)zand, 3,5 deel grind en 0,5 deel schoon leidingwater. De verhoudingen voor beton met grindzand zijn 1 deel cement, 5 delen grindzand en een half deel schoon leidingwater. Houd net als bij standaard beton voor een kubieke meter 325 kilogram cement en 160 liter water aan. Hoeveel grindzand gebruik je voor 1 m3 beton? Ongeveer 1600 kilogram.

Om te berekenen hoeveel beton je moet maken gebruik je de volgende rekensom: lengte x breedte x hoogte in meters, waarbij de hoogte de dikte is van het beton. De uitkomst van deze som is het aantal m3 beton dat je nodig hebt voor de klus. Met 1 m3 beton maak je een fundering van 15 cm dik voor een ruimte van 2,5 bij 2,5 meter.

Keuken Ikea, keukenblad van beton gegoten door aannemer. Hanglamp Loods 5. Grote vaas kringloopwinkel. Houten snijplanken HKliving. Tegels Marokkaanse zelliges in Pearl white via Household Hardware. Vuilnisbak Dotshop. Beeld JA | vtwonen 09-2016 | styling Moniek Visser | fotografie Sjoerd Eickmans — Beeld JA | vtwonen 09-2016 | styling Moniek Visser | fotografie Sjoerd Eickmans

Beton zonder grind maken (betonmortel)

Ga je beton maken zonder grind? Dan heet de specie mortel. Betonmortel wordt onder andere gebruikt om bakstenen te metselen of voor pleisterwerk. De verhoudingen voor mortel zijn 1 deel cement, 4 delen (beton)zand en 0,5 deel schoon leidingwater.

Betonspecie maken met een betonmixer

Als je alle ingrediënten hebt verzameld is het zaak om ze op de juiste manier te mixen in de speciekuip. Dit doe je als volgt:

Stap 1: het zand en het grind mengen

Doe het zand en het grind met de speciekuip en meng dit goed door elkaar met de betonmixer. Gebruik je grindzand? Start dan direct bij stap 2.

Stap 2: het cement toevoegen

Voeg het cement toe aan de mix van zand en grind en mix het geheel tot het een egale kleur krijgt.

Stap 3: het water toevoegen

Voeg het water beetje bij beetje toe en mix het geheel goed door met de betonmixer totdat er geen klonten meer in de specie zitten. De betonspecie is nu klaar voor gebruik.

Betonspecie maken met een betonmolen

Betonspecie maken in een betonmolen gaat iets anders dan mixen in een speciekuip. Volg onderstaande stappen als je een betonmolen gebruikt:

Stap 1: het water en het grind mengen

Doe iets minder dan de helft van het water en de helft van het grind of grindzand in de betonmolen en laat de molen draaien.

Stap 2: het cement en het zand toevoegen

Voeg na een paar tellen het cement toe aan de mix samen met de helft van het zand en laat de betonmolen enige tijd draaien tot er een gladde specie ontstaat. Als je grindzand gebruikt voeg je tijdens deze stap alleen cement toe.

Stap 3: de restanten toevoegen

Voeg de restanten toe en laat de betonmolen draaien totdat er geen klonten meer in de specie zitten. De betonspecie is nu klaar voor gebruik.

Stap 4: de betonmolen reinigen

Maak de betonmolen schoon door er een emmer grind en een emmer water in te gooien en de molen een tijd te laten draaien.

Beton maken is een nauwkeurige klus, maar goed zelf te doen. Ben jij crazy for concrete en ben je benieuwd hoe je beton in het interieur toepast? Ontdek hoe je de betonlook toepast in huis.