Planten beschermen tegen vorst

Standplaats

In de winter is de standplaats van vorstgevoelige planten belangrijk. Planten die nauwelijks beschut staan, hebben het moeilijker dan planten die uit de wind staan (bijvoorbeeld in de stad). Ook wordt het in het oosten van ons land veel kouder dan in de kustprovincies. Maar niet alleen de kou kan de planten beschadigen, ook een flinke regenbui kan ze schaden.

Vorstgevoelige planten

Vorstgevoelige planten zijn vaste planten die sterven bij vorst. De temperatuur waarbij dat gebeurt, verschilt per plant. Zet ze het liefst in potten en laat ze koeltjes overwinteren op de veranda of in de kas. Vorstgevoelige planten sterven overigens meestal niet door kou, maar door natte voeten. Laat je ze toch staan, zorg dan dat ze op een goed waterdoorlatende plek staan. Veel vorstgevoelige planten kunnen wel tegen een paar graden vorst, want vaak vriest het in het land van herkomst ook wel eens. Bij strenge vorst moeten deze planten wel echt naar binnen, in schuur, garage, onverwarmde kamer of gang.

Groenblijvende planten

Vriest het niet alleen ’s nachts, maar ook overdag, dan moeten groenblijvende planten beschermd worden. Groenblijvende planten zijn in de winter niet in rust. Vriest het ’s nachts flink en schijnt overdag de zon, dan kunnen de bladeren uitdrogen en zelfs verbranden. Het best is om wat vliesdoek, een oude kledinglap of handdoek over de bladeren te leggen om de plant tegen het zonlicht te beschermen. Alpenplanten en stekelnootje (Acaena) zijn groenblijvend maar ook vorstgevoelig. Bedek de bladeren bij strenge vorst (rond -10°C) met wat dennentakken, een laagje grove compost of stro om ze te beschermen.

Hoeveelheid vorst

Het is moeilijk om bij elke plantensoort precies aan te geven hoeveel vorst hij kan verdragen. Ook de vochtigheid van de bodem speelt daarbij een rol. Een bananenboom bijvoorbeeld kan 10 tot 15 graden vorst verdragen. Maar is de plant niet ingepakt en waait er een venijnige oostenwind, dan kan een klein beetje vorst al schadelijk zijn. Ook maakt het verschil of de plant in de volle grond of in een pot staat.

Planten in potten

Planten in potten zijn in de winter veel kwetsbaarder dan planten in de volle grond. Dat is logisch, want de wand van een pot is dun en daarom kan de wortelkluit eerder bevriezen. Planten in potten kun je beschermen door de pot of bak aan de binnenkant eerst te bekleden met noppenfolie. Maak op de bodem wat gaten in de folie, zodat het regenwater altijd gemakkelijk weg kan lopen. Of zet de potten bij elkaar in een kistje en vul de tussenruimte op met droog blad of stro. Geef buitenplanten die in potten staan geen water meer om te voorkomen dat de aarde en dus de wortels bevriezen. Er is een groot verschil in winterhardheid tussen planten die in de volle grond staan en dezelfde exemplaren in pot. Zet daarom als het harder gaat vriezen (-10°C) exoten in potten in een schuur of onverwarmde kamer.

Planten beschermen tegen vorst

Om planten tegen vorst, wind en regen te beschermen kun je ze inpakken. De meeste planten kun je beschermen met een constructie van stokken en jute, met daartussen wat stro en droog blad.

• Hoge planten: met een constructie van bamboestokken en jute kun je een hoge plant de winter doorhelpen. Steek rond de plant drie bamboestokken in de grond. Wikkel stro en droog blad rond de stam en bind dat niet al te strak vast met wat touw. Wikkel jute rond de bamboestokken en bind de wigwam bovenaan met een lapje vast.
• Hoge planten: verpak planten als een soort totempaal door rond de stam, op ongeveer 20 cm afstand, enkele stevige stokken te steken. Omwikkel de stokken met een rietmat of fleece en stort deze ‘omheining’ vol met stro en droog blad.
• Palmboom: de enige palmsoort die in Europa voorkomt is de dwergpalm (Chamaerops humilis). De plant kan wel enige vorst verdragen, maar kan in een strenge winter beter worden ingepakt. Gebruik voor het inpakken van de stam stro en dennentakken en zet daar een rietmat omheen. Het blad kan dan enige vorstschade oplopen, maar gelukkig maakt de palm in het voorjaar weer snel nieuwe uitlopers.
• Stamroos: als het overdag vriest, moet een stamroos tegen vorstschade beschermd worden. Bind aan het eind van de stam wat stro. Ook dennentakken, bijvoorbeeld die van de afgedankte kerstboom, kunnen als bescherming voor de oculatieplek worden gebruikt.
• Klim- en struikrozen: bij deze rozen zit de oculatieplek net boven of net onder de grond, hier biedt een eenvoudig bergje aarde aan de voet voldoende bescherming.
• Leifruit: bescherm vijg, perzik, kiwi en ander vorstgevoelig leifruit met een rietmat of scherm tegen de vorst. Plaats de mat schuin tegen het fruit zodra ervorst voorspeld wordt. Haal de mat weer weg zodra de temperatuur boven de nul graden komt.
• Kruiden: van tijm, rozemarijn, salie, selderij en peterselie kun je de hele winter oogsten. Deze kruiden zijn vorstbestendig als ze in de volle grond staan. Staan de kruiden in potten, zet ze dan binnen op een koele plaats om bevriezing van de kluiten te voorkomen.
• Sommige planten moet je bij -5 °C inpakken: zet een rietmat rondom en vul die met stro of bladeren. Dit is in ieder geval nodig voor: Cordyline australis, Lobelia fulgens, lampenpoetsergras (Pennisetum villosum), Nieuw-Zeelands vlas (Phormium), ijzerhard (Verbena bonariensis), palmlelie (Yucca), Amerikaanse sering (Ceanothus arborea), laurier (Laurus nobilis), olijfboom (Olea europea), sneeuwbal (Viburnum tinus), vijg (Ficus) en Toscaanse jasmijn (Trachelospermum).

Ook handig

Met een rietmat of cloche kun je planten gemakkelijk beschermen. Heeft de plant wat extra warmte nodig, hang er dan bijvoorbeeld kerstverlichting omheen.

• Rietmat: het is heel handig om in de wintermaanden een rietmat achter de hand te houden. Zo’n mat is snel rond een vorstgevoelige plant gezet. Ook rond een roos op stam kan een rietmat uitkomst bieden. Zodra het overdag niet meer vriest, kan deze bescherming worden weggehaald.
• Glazen cloche: het is altijd handig om een glazen cloche bij de hand te hebben. Zet de cloche over kleine vorstgevoelige planten. Ook een grote glazen pot waar bijvoorbeeld augurken in hebben gezeten, kan voor dit doel worden gebruikt.
• Verlichting: om planten, zoals stamrozen, extra tegen strenge vorst te beschermen kun je lampjes in plastic zakken gebruiken. Hiervoor kun je ook een lichtslang of kerstverlichting gebruiken; ook deze lampjes geven warmte af. Deze maatregel is alleen nodig als het heel streng vriest.

Bron: Gardeninginfozone