Aargh, schimmel & slakken! Dit doe je tegen de 5 grootste plagen in de moestuin

vtwonen tuinspecial 09 | styling Fietje Bruijn | fotografie Ernie Enkelaar

Leestijd 4 minuten

26 juni 2024, 11:00

Gaten in bladeren, schimmel op de tomaten of net opkomende sla simpelweg foetsie… Het is de nachtmerrie van iedere moestuinierder: zien dat je niet als enige van je moestuin geniet. Gelukkig is er iets te doen tegen plagen en ziektes.

Lees verder onder de advertentie

Anti-plagentips voor de moestuin

Van een moestuin geniet je nooit alleen; die trekt heel wat ongenode gasten aan. Een slakkenplaag bij de ene groente, een schimmel op een andere plant, en ja hoor…. óók nog luis-gespuis. Dit zijn de vijf meest voorkomende ziektes en plagen – en wat wat je ertegen doet.

1 Meeldauw

Een witgrijs schimmelpluis op je zelf gekweekte courgettes en pompoenen? Da's meeldauw. Ook druiven, appels, aardbeien en komkommers hebben hier vaak last van. Het is aan te raden er regelmatig even op te controleren. De poederachtige schimmel zit vooral op de bovenkant van de jongste bladeren, maar er is ook nog de 'valse meeldauw' aan de onderkant. Heel verraderlijk, want die zie je minder snel. Voor aangetast blad geldt: afknippen en weg ermee, in de gft-bak. Bespuiten met een mix van 60% melk met 40% water kan preventief helpen.

1 Phytophthora

Die arme tomaat en aardappel: zetten ze het net lekker op een groeien, slaat schimmel Phytophthora toe... Die naam betekent letterlijk plantenvernietiger; no need to say more. Zie je bruine plekken op het blad met daaromheen een vale groene cirkel. Of aan de onderkant witachtig schimmelpluis dat wat weg heeft van fijn katoen? Dan is het zaak meteen in te grijpen; haal de bladeren dicht bij de grond weg. Zorg ook dat de plant goed kan drogen, zowel aan de lucht als door mulch van stro of houtsnippers op de grond – de schimmel houdt van nattigheid. Is het daar al te laat voor, dan moet de tak met wortel en al de gft-bak in. Opnieuw telen? Zet tomaten niet in de buurt van aardappelen.

Lees verder onder de advertentie

Tomaten moestuin Beeld Vivian Hoebe en Mark Mulder — Beeld Vivian Hoebe en Mark Mulder

Tomatentip Robuuste rassen die minder gevoelig zijn voor de schimmel: Primabella, Resibella en Philamina.

3 Luizen

Het zijn vooral verzwakte planten die woest aantrekkelijk zijn voor de luis. Kiezen voor sterkte soorten is stap één tegen luizen, maar zijn ze er al, dan kun je natuurlijke bestrijders inzetten. Lieveheersbeestjeslarven eten zich rond aan luizen, die kun je per bakje kopen om in de moestuin uit te zetten. Zweefvliegen, gaasvliegen, schildkevers, oorwurmen en wespen smullen net zo van luizen. Wat ook helpt: combinatieteelt om luizen af te schrikken, zoals sla-ui of knoflook en tuinboon-dille. En nog een tip uit de categorie oma weet raad: besproei de planten met een aftreksel van gekookte knoflook en ui gemengd met water.

Lees verder onder de advertentie

4 Slakken

Het zijn vooral de naaktslakken die grote schade toebrengen, huisjesslakken zijn juist de opruimers in de tuin. Om de glibberige plaagdieren natuurlijk te bestrijden is het zaak padden, lijsters en egels te lokken. Ook eierschalen en schelpen kunnen van pas komen rondom planten die slakken graag eten (denk: spinazie, sla, bietjes, paksoi, Chinese kool), omdat slakken geen fan zijn van de scherpe randjes. Zelf met een emmertje op slakkenjacht gaan kan het best in de schemering en na regenbuien, dan zijn naaktslakken het meest actief.

LEES OOK
Slakken zonder grenzen: met deze tip voorkom je een slakkenplaag

5 Knolvoet

Slappe bladeren, een loodachtige verkleuring: spot je dat op je broccoli, bloemkool, paksoi of koolrabi, dan hebben ze last van knolvoet. Je ziet het aan de wortels: die zwellen op tot grote knollen en krijgen daarna knobbelvormige verdikkingen waardoor ze geen water kunnen opnemen. Wisselteelt is het devies. Laat er zeven jaar tussen zitten voor je deze kolen en andere kruisbloemige planten weer op dezelfde plek verbouwt. De PH-waarde van de grond verhogen kan ook helpen, boven 7,2 (dat is te meten met een bodemtest). Net als de bodem bewerken met gebluste kalk. Moestuinen op zware kleigrond kunnen wel een bodemverbeteraar-boost gebruiken. Lees hier wat de ideale grond voor een moestuin is.

Lees verder onder de advertentie

Weerbaarheidsthee voor planten

Heermoesthee kan planten weerbaarder maken, waardoor ze minder vatbaar zijn voor plagen:

Laat 150 gram heermoesstengels een nacht weken in 1 liter water
Zeef het goedje en bewaar het water
Kook de heermoes een uur in 1 liter water
Zeef ook dit en giet al het water samen
Verdun het voor gebruik (1:10)

Tip Zet je deze thee in tegen luis? Doe er dan nog een beetje groene zeep bij.

Lees verder onder de advertentie

Voorkomen-tips

Hoe sterker de plant, hoe minder gevoelig ie is voor ziektes en plagen in de moestuin. Een goede basis begint met deze checklist:

Het gros van problemen met verzwakking komt door problemen met de bodem. Is de bodem te droog dan groeit een plant niet lekker, staat de plant te nat dan krijgt schimmel eerder een kans. Zorg voor een rijke bodem, die vocht en zuurstof goed doorlaat, met bijvoorbeeld grasmaaisel als mulch tegen uitdroging van de bodemlaag in de zomer.
Heeft de plant genoeg ruimte? Dun soorten die op een kluitje staan uit en vergeet ook niet onkruid te wieden.
Staat de plant op de juiste plek, qua zon- en 'uit de wind'-wensen?
Laat planten rustig groeien. Vaak kunstmest krijgen, jaagt een plant op.